حمله یا سکته قلبی علائم و راه های پیشگیری از آن
حمله قلبی (Hearth Attack) زمانی رخ می دهد که یک لخته خونی جریان خون عروق کرونر (رگهایی که ماهیچه های قلب را تغذیه می دهند) را قطع می کند. جریان خون قطع شده که حین حمله قلبی رخ می دهد، قادر به آسیب رساندن و یا نابود کردن بخشی از قلب می باشد.
حمله قلبی که به نام سکته فلبی نیز شناخته می شود، می تواند خطرناک باشد. درمان حمله قلبی در سالیان گذشته بسیار بهبود یافته است. شناخت علایم حمله قلبی (سکته قلبی) حیاتی بوده تا درصورتیکه این علایم را حس کردید سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
علایم و نشانه های معمول حمله یا سکته قلبی شامل
- فشار، سفتی و درد برروی قفسه سینه و یا دست ها بوده که ممکن است به گردن، فک و یا پشت شما نیز رخ دهد.
- احساس سیری، تهوع، سوءهاضمه، سوزش معده و یا شکم درد.
- تپش قلب
- غش کردن
- سرفه
- تنگی نفسر
- عرق کردن و یا عرق سرد
- احساس اضطراب و یا احساس نابود شدن
- خستگی
- ناتوانی در خوابیدن
- سرگیجه و سبکی سر
علائم اصلی سکته قلبی چیست؟
مهم ترین علامت ، درد قفسه سینه با مشخصات زیر است
درد قفسه سینه و پشت جناق (استخوان وسط سینه)
اغلب درد از ناحیه سینۀ شما به بازوها یا شانه؛گردن؛دندان ها؛ فک یا پشت انتشار می یابد.گاهی اوقات درد تنها در یکی از این نواحی احساس می شود
درد بطور معمول بیش از 15 دقیقه طول می کشد و با استراحت یا مصرف دارو برطرف نمی شود ولی در بسیاری افراد ،بخصوص در افراد مسن و بیماران دیابتی درد ممکن است ناچیز یا حتی اصلاً وجود نداشته باشد(“حملۀ قلبی خاموش”).
ممکن است علائمی چون نفس تنگی ، احساس سبکی سر، سرگیجه ، غش کردن ، تهوع یا استفراغ و تعریق به تنهایی یا همراه درد سینه وجود داشته باشه.
همه افرادیکه دچار سکته قلبی شده اند، علایم مشابهی را مشاهده نمی نمایند. خیلی از حملات قلبی مشابه آنچه که در تلویزیون می بینید، وحشتناک نیستند. بعضی از افراد علامتی حس نمی کنند، بعضی دیگر ناگهان دچار ایست قلبی می شوند. شدت حمله قلبی در افراد مختلف متفاوت است، بعضی از افراد دردی معتدل حس کرده در حالیکه سایرین دچار دردی شدید در ناحیه قلب می شوند. حمله قلبی هر زمانی می تواند رخ دهد، بعضی از حملات ناگهانی اند اما خیلی ها از ساعت ها و یا روزها قبل علایم هشداردهنده سکته قلبی را حس می کنند. از اولین هشدارهای ابتلا به سکته قلبی آنژین می باشد. آنژین دردی است که با تقلا شروع شده و با استراحت آرام می شود. آنژین ناشی از کاهش موقت جریان خون به قلب می باشد.
در حین حمله قلبی، بسرعت عمل نمایید، خیلی از افراد مدتی طولانی قبل از مراجعه به اورژانس صبر می کنند، چراکه علامت ها و نشانه های سکته قلبی را حس نمی نمایند. هنگام ابتلا به سکته قلبی موارد زیر را انجام دهید:
- مراجعه به اورژانس – درصورتیکه دچار حمله یا سکته قلبی شدید، سریعا با اورژانس تماس بگیرید. اگر قادر به تماس با اورژانس نیستید از کسی بخواهید که شما را به بیمارستان برساند و یا از آژانس استفاده نمایید. تنها درصورتیکه هیچ راه دیگری نبود خود اقدام به رانندگی نمایید.
- مصرف نیتروگلیسیرین تجویز شده – اگر پزشک شما نیتروگلیسیرین برایتان تجویز کرده، همانطور که تجویز کرده تا زمانیکه اورژانس برسد مصرف نمایید.
- درصورتیکه توصیه شده، آسپرین مصرف کنید – اگر نگران حمله قلبی خود هستید، با پزشک مشورت نمایید که درمواقعیکه ممکن است می شود آسپرین مصرف کرد یا خیر. مصرف آسپرین در حین حمله قلبی با رقیق کردن خون آسیب رسیده به قلب را کاهش می دهد. با اینحال ممکن است آسپرین با سایر داروهای شما تداخل داشته باشد و در حین حمله قلبی بدون مشورت با پزشک و یا پرسنل اورژانس اقدام به مصرف آن ننمایید. ابتدا با اورژانس تماس گرفته و سپس آسپرین مصرف کنید و تماس با اورژانس را بدلیل مصرف آسپرین به تعویق نیاندازید.
اگر از عزیزانتان دچار سکته قلبی شدند و یا باکسیکه دچار سکته قلبی شده مواجه شدید، سریعا با اورژانس تماس بگیرید. اگر دوره های احیاء قلبی دیده اید، سریعا اقدام به احیا نمایید. احیای قلبی به رسیدن اکسیژن به قلب و مغز کمک می نماید.
حتی اگر دوره های احیای قلبی را نگذرانده اید، احیای قلبی را با فشار برروی ۵ سانتیمتر از قفسه سینه فرد با سرعت ۱۰۰ بار فشار برروی قفسه سینه شروع نمایید. اگر آموزش احیا دیده اید، بعد از هر ۳۰ فشار به فرد تنفس مصنوعی دهید. اگر دوره ندیده اید، فقط فشار ها را انجام دهید.
عواملی که خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش می دهند
عوامل خاص باعث ایجاد دیواره های چربی (تصلب شریان) شده و این عمر منجر به تنگ شدن رگ های بدن می شود. عواملیکه خطر ابتلا به حمله یا سکته قلبی را افزایش می دهند، شامل:
- سن – مردانیکه ۴۵ سال و یا بیشتر دارند و زنانیکه ۵۵ سال و یا بیشتر دارند، بیشتر از مردان و زنان جوان در خطر حمله قلبی هستند.
- مصرف سیگار – سیگار کشیدن و قرار گفتن در برابر دود سیگار دیگران برای مدت طولانی، به دیواره های داخلی رگ ها آسیب رسانده، باعث جمع شدن چربی در رگ ها و کاهش گردش خون می شود. همچنین سیگار کشیدن خطر شکل گیری لخته های خون کشنده و در نتیجه سکته قلبی را افزایش می دهد.
- فشار خون بالا – در گذر زمان، فشار خون بالا با افزایش سرعت گردش خون باعث تصلب شریان می شود. فشار خون بالا که با چاقی، سیگار کشیدن، دیابت، کلسترول خون بالا رخ می دهد، خطر حمله قلبی را بیشتر هم می نماید.
- کلسترول و تری گلیسیرید بالا – بخش مهمی از چربی هایی که در دیواره قلب جمع می شوند را کلسترول تشکیل می دهد.
- دیابت – دیابت بیماری ای است که در آن بدن قادر به ترشح کافی انسولین نیست. دیابت، بخصوص دیابت کترل نشده باعث افزایش خطر حمله قلبی می شود.
- سابقه خانوادگی حمله قلبی – اگر برادر و خواهر، پدر و مادر و یا پدر بزرگ و مادر بزرگ شما قبلا دچار حملات قلبی شده اند، خطر ابتلا به حمله یا سکته قلبی در شما نیز ممکن است، افزایش یابد.
- فقدان فعالیت فیزیکی – سبک زندگی بدون فعالیت، باعث چاقی و افزایش کلسترول خون می شود.
- چاقی – اضافه وزن و چاقی باعث افزایش خطر بیماری های قلبی و عروقی، فشار خون و دیابت می شود. کاهش ده درصد وزن بدن به کاهش خطر ابتلا به این بیماری ها کمک می نماید.
- استرس – واکنش شما به استرس می تواند باعث افزایش خطر حمله و یا سکته قلبی شود.
- مصرف مواد مخدر – مصرف داروهای محرک، از قبیل کوکائین یا آمفتامین ها، باعث گرفتگی رگ های کرونر و در نتیجه حمله قلبی می شود.
عوارض حمله یا سکته قلبی
عوارض این مشکل اورژانسی قلبی اغلب در نتیجه آسیب رسیده به قلب در حین حمله قلبی می باشد. این آسیب می تواند باعث ابتلا به موارد زیر شود:
- ضربان قلب غیرعادی (آریتمی قلبی) – اگر ماهیچه های قلب شما در حین حمله قلبی آسیب دیده اند، امکان ابتلا به ضربان قلب غیر عادی وجود دارد.
- نارسایی قلبی – میزان آسیب رسیده به قلب ممکن است آنقدر زیاد باشد که ماهیچه های باقی مانده قلب قادر به عملکرد درست نباشند. نارسایی قلبی ممکن است موقتی بوده و با گذر زمان بهبود یابد. هرچند این بیماری می تواند مزمن و دائمی نیز باشد.
- مشکلات دریچه قلب – آسیب رسیدن به دریچه های قلب در حین حمله قلبی، می تواند باعث مشکلات جدی و خطرناکی شود.
تشخیص ابتلا به سکته قلبی
شناسایی يک بيمار از نظر رويداد واقعه سکته قلبي حاد مي تواند ساده، دشوار و يا در حد وسط اين دو حالت باشد. معمولا تشخيص ساده سکته قلبی حاد در افرادی است که تعدادي از عوامل خطر آترواسکلروز را به همراه علایم و نشانه هایی دال بر فقدان جريان خون به قلب را دارند. معمولاً بيماران مشکوک به رويداد سکته قلبي را به اورژانس انتقال مي دهند. زماني که تصوير باليني بيمار دال بر بروز سکته قلبي باشد بلافاصله چندين آزمايش تشخیصی به مرحله اجرا در خواهد آمد اين ازمون ها شامل: نوار قلب، آزمایش خون، و اکوکاردیوگرافی است.
- الکتروکارديوگرام: نخستين تست تشخيصي الکتروکارديوگرام است که ممکن است نشان دهد سکته قلبی در حال روی دادن است و يا اينکه قبلا روی داده است.
- تست های آزمايشگاهی: سلولهاي زنده حاوی آنزيم ها و پروتئين هایی (همانند کراتين کيناز،تروپونين و ميوگلوبين) هستند که در ارتباط با عملکرد تخصصي آنها مي باشند. هنگامی که يک سلول قلبی مي ميرد، غشاء سلولی يکپارچکی خود را از دست مي دهد و در اين شرايط آنزيم ها و پروتئين ها آرام آرام به جريان خون راه مي يابند. اين آنزيم ها و پروتئين ها را مي توان با روش های آزمايشگاهی شناسایی نمود.
- تصوير برداری(اکو): در اکو کارديوگرام به مقايسه بطن چپ از نظر وضعيت انقباض نرمال يا غير نرمال پرداخته مي شود. يکي از اولين اقدامات حفاظتي سلولهای ميوکارد در هنگام کاهش جريان خون، خاموش نمودن مکانيسم نياز به انرژی برای انقباض است. اين مکانيسم بلافاصله پس از کاهش جريان خون شروع مي شود. اکوکارديوگرام مي تواند در شناسايي نقاطی از قلب که تحت تاثير سکته قلبی بوده اند و تشخيص عروقی که به احتمال زياد مسدود شده اند مفيد واقع شود.
درمان حمله یا سکته قلبی
اولین قدم استراحت کامل، تجویز اکسیژن و کنترل فشار خون و ریتم قلبی است. معمولا داروهای ضدانعقاد مانند آسپرین یا هپارین و بلوک کننده‌های گیرندۀ بتای سمپاتیک مانند پروپرانولول تجویز می شود. روش‌های بازکردن رگ مسدودشده در بیمارستان عبارتنداز داروهایی مانند استرپتوکیناز و اوروکیناز، بالن و جراحی اورژانس عروق کرونر.
پیشگیری از حمله قلبی و سبک زندگی پس از آن
سبک زندگی شما، بر سلامت قلبتان تاثیر می گذارد. رعایت مواردیکه در ادامه می آید نه تنها برای پیشگیری از سکته قلبی مفید است، بلکه به بهبود شما پس از حمله کمک می نماید:
- سیگار نکشیدن – اگر شما سیگار می کشید، مهم ترین لطفی که به قلبتان می توانید بکنید، ترک سیگار است. ترک سیگار به تنهایی می تواند سخت باشد، پس از پزشک برای این کار کمک بخواهید.
- اجتناب از دود سیگار دیگران – استنشاق دود سیگار دیگران، می تواند باعث حمله قلبی شود. چراکه همه مواد خطرناک درون سیگار که به بدن آسیب می رساننند، در دود سیگار هم موجود می باشد.
- کنترل سطح فشار خون و کلسترول – از پزشکتان بخواهید که بررسی کند، چند وقت یکبار نیاز به چک کردن کلسترول و فشار خون می باشد. اگر سطوح این دو بالا باشد، با رژیم غذایی سالم می توان این مقدار را کاهش داد. همچنین ممکن است نیاز به دارو نیز می باشد.
- بطور منظم به پزشک مراجعه نمایید – بعضی از عواملیکه خطر ابتلا به سکته قلبی را افزایش می دهند، همچون کلسترول خون، فشار خون بالا و دیابت، نشانه ای از خود بروز نمی دهند. با مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایش می توانید از ابتلای خود به این مشکلات و پیشگیری و درمان بموقع آنها بهره ببرید.
- ورزش منظم – ورزش منظم به بهبود عملکرد قلب بعد از حمله قلبی کمک می نماید. با ورزش کلسترول خون، دیابت و فشار خون را می توان بهبود بخشید. نیازی به ورزش شدید نیست. برای مثال پیاده روی ۳۰ دقیقه در روز و پنج روز در هفته به بهبود سلامت شما کمک می نماید.
- رژیم غذایی سالم – مقدار زیاد چربی و کلسترول در خون، باعث باریک شدن عروق می شود. اگر دچار حمله قلبی شده اید،مصرف چربی، کلسترول و نمک را محدود نمایید. ماهی، گوشت بدون چربی، حبوبات و لبنیات کم چرب بخشی از یک رژیم غذایی سالم هستند. میوه و سبزیجات نیز بخش مهمی از رژیم غذایی برای حفظ سلامتی را تشکیل می دهند.
- مدیریت دیابت – قند خون بالا به قلب شما آسیب می رساند. ورزش منظم، خوب خوردن و کاهش وزن، قند خون شما را در سطحی مناسب نگه می دارد.
- مدیریت استرس – برای کاهش خطر ابتلا به حمله قلبی، استرس در فعالیت روزانه خود را کاهش دهید. برای دریافت کمک در کاهش استرس به روانشناس و یا روانپزشک مراجعه نمایید.
برخی سوالات متداول
چطور بعضی افراد فشار خون دارند و بعضی ندارند؟
– از 100مریض، در 95 نفر علت فشار خون ناشناخته است.در 5درصد موارد علت ممکن است تنگی شریان کلیه وتنگی ائورت باشد که فشار خون ثانویه نام دارند. اکثر فشار خونها درمان قطعی ندارند.ولی قابل کنترل هستند.
چه زمانی سکته قلبی منجر به مرگ می شود؟
– مرگ و زندگی دست خداست،سکته یکی از علت های مرگ است.در بعضی مواقع با سکته خیلی خفیف مرگ رخ می دهد.ولی در سکته های شدید احتمالا فرد نمی میرد. یکی از علل های فوت در دنیا سکته قلبی است. گرفتگی رگ جلوی قلب باعث سکته شدید می شود که درصد مرگ در چنین وضعی بیشتر است و عاملی است که ریسک مرگ را بالا می برد. عامل دیگر این است که مرگ فرد سکته کند و دیر به پزشک مراجعه کند یا داروها را دیر شروع کند.
سکته بیشتر در چه سنی رخ می دهد؟
– سکته های قلبی در گذشته در سنین 60و65 دیده می شد. متاسفانه با توجه به کم تحرکی افراد، مصرف غذاهای فست فود و استرس های روحی و روانی در زندگی شهری، الان سکته های قلبی در سن حدود 40،45سال رخ می دهد.
بیشترین تاثیر درسکته قلبی کم تحرکی دارد یا تغذیه؟
– درسکته های قلبی یک عامل به تنهایی تاثیر ندارد،بلکه فاکتورهای مختلف وجود دارند که باعث بیماریهای قلبی می شوند و همدیگر را تشدید می کنند.فاکتورهای اعم از:چاقی ، تغذیه بد، استرس ، کم تحرکی، آلودگی های صوتی و محیطی وسیگار.
انسان با رعایت چه نکاتی کمتر در معرض سکته قلبی قرار می گیرد؟
باید سیگار را کاملا ترک کند،قند خون و فشار خون را کنترل کند.داروهای قندخون و فشار خون را منظم مصرف کند. وزن نرمال باشد، چربی از رژیم غذایی حذف و گوشت قرمز حتی المقدور کم استفاده شود،نمک غذا کم باشد، سبزی میوه ها بیشتر توصیه می شود،هرروز 20الی 30دقیقه در فضای آزاد ورزش کند، استرس و فشارهای روحی کمترشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره های درج شده تماس حاصل فرمایید.