سنگ کلیه
روش های درمان سنگ کلیه
سنگ کلیه – سنگ کلیه ذرات کوچک و سخت که در یک یا هر دو کلیه تشکیل شده و گاهی به داخل حالب ها (لوله های عضلانی باریکی که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند) انتقال یابند. سنگ کلیه از نظر اندازه از یک دانه شن تا حدود یک توپ گلف متغیر بوده و ممکن است منفرد یا متعدد باشد.
سنگ کلیه معمولاً بزرگسالان بالای ۳۰ سال از هر دو جنس را مبتلا می سازد ولی در مردان شایع تر است.
علایم شایع سنگ کلیه
-دوره های درد شدید و پیچشی (متناوب ) به فاصله هر چند دقیقه . درد معمولاً ابتدا در ناحیه پشت ، درست پایین دنده ها، ظاهر می گردد. در طی چند ساعت یا چند روز، ناحیه درد از مسیر حرکتی سنگ از حالب به طرف کشاله ران پیروی می کند. با دفع سنگ درد بیمار متوقف می گردد.
-یکی دیگر از علائم سنگ کلیه تهوع مکرر است.
-دفع مقادیر اندک خون در ادرار نیز از دیگر علائم سنگ کلیه است. ادرار ممکن است کدر یا تیره به نظر برسد.
بیشتر بدانیم: علائم نارسایی دریچه میترال چیست؟
علل ایجاد سنگ کلیه
-دفع مقادیر بیش از حد کلسیم از ادرار در اثر اختلال غده پاراتیرویید ـ که تنظیم متابولیسم کلسیم را به عهده دارد ـ یا در اثر مصرف بیش از حد کلسیم و ویتامین ـ د
-نقرس (در مورد سنگ های اسیداوریکی )
-انسداد ادراری به هر دلیل
-کاهش حجم ادار ناشی از بی آبی یا آب وهوای گرم و خشک نیز از علل ایجاد سنگ کلیه است.
-رژیم غذایی نامتناسب (مصرف بیش از حد کلسیم )
-سابقه خانوادگی سنگ کلیه
-پرکاری پاراتیرویید نیز از دیگر علل ایجاد سنگ کلیه است.
-در بستر افتادن طولانی مدت به هر دلیل
-سوء مصرف الکل
پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه
-مصرف روزانه حدود ۳ لیتر مایعات و عمدتاً آب خالص
-اجتناب از مصرف شیر و فرآورده های لبنی در صورتی که سنگ کلیه از نوع کلسیمی ـ فسفری باشد.
-خودداری از شرایطی که با تعریق بیش از حد همراه است .
عواقب مورد انتظار در مورد سنگ کلیه
سنگ های بزرگ معمولاً در کلیه مانده و بدون علامتند، هرچند که می توانند به کلیه آسیب بزنند. سنگ های کوچک به آسانی همراه ادرار از طریق حالب دفع می گردند. سنگ های بین این دو اندازه که از طرفی قابلیت ورود به حالب را داشته و از طرف دیگر به اندازه کافی کوچک نیستند تا عبور آنها از حالب به آسانی صورت گیرد باعث ایجاد درد شدید می گردند. این سنگ ها معمولاً در طی چند روز دفع می گردند. چنانچه حرکت سنگ متوقف شده و باعث انسداد ادراری گردد، برای پیشگیری از آسیب بیشتر کلیه باید خارج گردد.
درمان سنگ کلیه
اصول کلی
– هنگام ادرار کردن از کاغذ صافی یا گاز استفاده کنید تا دفع سنگ مشخص شود؛ یا داخل یک ظرف شیشه ای ادرار کرده ، وجود سنگ را بررسی کرده و در صورت وجود آن را جدا کرده ، ادرار را دور بریزید. برای مشخص شدن ترکیب سنگ ، آن را نزد پزشک ببرید.
– بررس های تشخیصی سنگ کلیه ممکن است شامل آزمایش کامل ادرار و کشت ادرار، عکس شکم ، سونوگرافی کلیه ، سی تی اسکن ، و اُروگرافی وریدی (روشی برای بررسی کلیه ها و مجاری ادرار با تزریق یک داروی قابل شناسایی توسط اشعه ایکس به داخل جریان خون )
– در صورت وجود سنگ کوچک منفرد بدون عارضه انسداد و عفونت ممکن است به درمان خاصی نیاز نباشد.
– در مورد سنگ های بزرگتری که خودبه خود دفع نشده و باعث ایجاد عوراض ، عفونت یا درد شدید شده اند اقدامات درمانی به منظور حذف آنها لازم است . روش های مختلف درمانی در این زمینه عبارتند از: حل کردن سنگ به طریق شیمیایی ، در آوردن سنگ با آندوسکوپ ، خارج کردن سنگ از طریق پوست ، سنگ شکنی با کمک امواج ماوراء صورت از خارج بدن [ESWL] ، و به ندرت جراحی باز. سایر رویکردهای درمانی جدید نیز در دست بررسی است .
– سنگ های ناشی از بالا بودن میزان کلسیم بدن ممکن است نیازمند برداشت جراحی بافت پاراتیرویید غیرطبیعی باشند.
علت تشکیل سنگ کلیه
- کمبود آب بدن یک عامل عمده خطر برای تشکیل سنگ کلیه است.
- علائم سنگ کلیه عبارتند از درد شدید کمر و خون در ادرار (هماتوری)
- افراد مبتلا به بیماری های خاصی نظیر نقرس و افرادی که داروهای خاصی را مصرف می کنند در معرض خطر سنگ کلیه هستند.
- رژیم غذایی و عوامل ارثی نیز مربوط به تشکیل سنگ است.
- تشخیص سنگ های کلیه بهترین راه حل است با استفاده از سونوگرافی، پیلئوگرافی داخل وریدی IVP یا CT اسکن.
- اکثر سنگهای کلیه از طریق حالب به مثانه منتقل می شوند.
درمان سنگ کلیه
درمان شامل داروهای کنترل درد و در برخی موارد داروها برای تسهیل عبور ادرار است. همچنین با توجه به اندازه سنگ کلیه ممکن است قرص یا شربت های سنگ شکن تجویز شود. در برخی موارد به علت بزرگ بودن سنگ ( اصطلاح سنگ های شاخ گوزنی) ممکن است بیمار نیاز به جراحی پیدا کند. در علم نوین پزشکی جراحی با لیزر انجام میشود و نیازی به شکافتن پوست بیمار نیست.
در صورت نیاز، ممکن است لیتوتریپسی یا تکنیک های جراحی برای سنگ هایی که از طریق حالب به مثانه منتقل نمی شوند استفاده شود.
خطر ابتلا به سنگ کلیه
هر شخصی ممکن است به سنگ کلیه مبتلا شود. اما افراد مبتلا به بیماری ها و شرایط خاص یا افرادی که داروهای خاصی مصرف می کنند، بیشتر به رشد آنها حساس هستند. سنگهای دستگاه ادراری در مردان بیشتر از زنان است. اکثر سنگ های ادراری در افراد 20 تا 49 ساله ایجاد می شود و افرادی که مستعد ابتلا به حملات سنگ کلیه هستند، معمولا در دهه دوم یا سوم زندگی خود سنگ های اولیه را تشکیل می دهند. افرادی که بیش از یک سنگ کلیه دارند، مستعد ابتلا به سنگهای بیشتری هستند.
تشخیص سنگ کلیه
اگر پزشک شما مشکوک باشد که به سنگ کلیه مبتلا هستید ممکن است از روش های تشخیصی زیر استفاده کند:
آزمایش خون
آزمایش خون ممکن است کلسیم یا اسید اوریک را در خون شما نشان دهد. نتایج آزمایش خون کمک می کند تا سلامت کلیه های شما را کنترل کند و ممکن است پزشک شما را برای بررسی سایر شرایط پزشکی هدایت کند.
آزمایش ادرار
آزمایش ادرار 24 ساعته ممکن است نشان دهنده این باشد که شما از مواد معدنی تشکیل سنگ بیش از حد استفاده می کنید و یا مواد سنگین را کم مصرف کرده اید. برای این آزمون، پزشک شما ممکن است درخواست کند که دو بار ادرار را طی دو روز متوالی به عنوان نمونه تحویل آزمایشگاه دهید.
تصویربرداری
آزمایشات تصویربرداری ممکن است سنگ کلیه را در دستگاه ادراری شما را نشان دهد. سونوگرافی می تواند با استفاده از اشعه های ساده عبور داده شده از شکم سنگهای کلیه بزرگ را نشان بدهدد، به توموگرافی کامپیوتری با سرعت بالا یا دوگانه CT که ممکن است حتی سنگ های کوچک را نمایان سازد.
جهت ارتباط بیشتر با شماره های درج شده تماس حاصل فرمایید.