چربی خون (هیپرلیپیدمی)
افزایش چربی خون بهچهصورت است؟
افزایش چربی خون همراه با بیماریهایی مانند کمکاری تیروئید، بعضی از بیماریهای کبدی و کلیوی ، بیماریهای قند (دیابت) ، نارسایی مزمن کلیه، چاقی، بعضی از عفونتها، اعتیاد به الکل، ایدز و … دیده میشود. افزایش چربی خون با تجمع در دیواره رگها، تنگی آنها را بهدنبال دارد و به همین دلیل باعث افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی، درد قفسه سینه و گرفتگی عروق میشود. برای تشخیص بالا بودن چربی خون، اندازه گیری دو نوع چربی خون یعنی کلسترول و تریگلیسیرید انجام میشود. در این میان معمولاً افزایش کلسترول بهعنوان عامل بیماریزای جدیدتری مطرح میشود.کلسترول چیست؟
کلسترول یک نوع چربی است که در همه سلولهای بدن شما یافت میشود. کلسترول در خون حل نمیشود و توسط لیپوپروتئینها وارد سلول میشود و از آن خارج میگردد. لیپوپروتئین ترکیبی از پروتئین و چربی است و چربی را در خون حمل میکند. وجود کلسترول در کبد، نخاع و مغز ضروری است.
کلسترول در ساخت و نگهداری سلولها، برخی هورمونها، ساخت ویتامین D و جذب ویتامینهای محلول در چربی نقش دارد. مقدار مناسب کلسترول کمتر از 200 میلیگرم در دسیلیتر است.
زمانی که کلسترول خون افزایش پیدا میکند، چربی در سطح رگ رسوب میکند. نهایتاً این رسوبها جریان طبیعی خون رادچار مشکل میکنند و در این حالت، قلب شما بهاندازه کافی خون غنی از اکسیژن دریافت نخواهد کرد و خطر حمله قلبی افزایش خواهد یافت. با فرایندی مشابه، کاهش یافتن جریان خون به مغز نیز میتواند منجر به سکته مغزی شود.
کلسترول به دو طریق در بدن به وجود میآید:
1 ــ بدن خودش کلسترول میسازد. بیشترین کلسترول را کبد میسازد و مقدار آن، روزانه در حدود 1000 میلیگرم میباشد.2 ــ کلسترول واردشده به بدن، از طریق خوردن مواد غذایی از جمله: گوشت قرمز، مرغ، ماهی و لبنیات.
میوهها، سبزیجات، روغنهای گیاهی، غلات و آجیل دارای کمترین مقدار کلسترول و زرده تخممرغ و گوشتها دارای بیشترین مقدار کلسترول هستند.
چهعواملی بر غلظت کلسترول خون مؤثر است؟
ــ وزن بدن
ــ فعالیت بدنی
ــ وراثت و ژنها نقش مهمی در وضعیت کلسترول خون دارند
ــ سن و جنس: افزایش غلظت کلسترول خون معمولاً در حوالی 20سالگی آغاز میشود. زنان پیش از یائسگی، غلظت کلسترول کمتری نسبت به مردان همسن خود دارند.
علایم افزایش چربی خون
2 ــ خوابآلودگی.
3 ــ سوزش و احساس افزایش حرارت نقاط مختلف بدن بهخصوص کف پا که معمولاً در شب تشدید میشود
4 ــ دردهای نسبتاً مقاوم به درمان در ناحیه ساق و کف پا (و گاهی هم در سایر نواحی بدن)
5 ــ سردردهایی که معمولاً بهصورت سنگینی سر خودنمایی میکند
6 ــ خشکی و یا تلخی دهان
7 ــ سرگیجه و گاهی وزوز گوش
8 ــ سردرد، سرگیجه، سنگینی، خوابآلودگی، طپش قلب و علایمی از این دست، پس از مصرف غذاهای چرب؛ و تسکین این علایم با مصرف موادی مثل آبغوره، آبلیمو یا سرکه
9 ــ افزایش تعریق بدن
10 ــ ورم و پفکردن صورت.نکته: ذکر علایم فوق به این معنا نیست که تمام کسانی که دچار افزایش چربی خون میشوند همه علایم فوق را بروز میدهند؛ بلکه اغلب، تنها بعضی از علایم را دارند.
انواع اصلی چربیهای موجود در خون چیست؟
چربیهای اصلی موجود در خون عبارت از کلسترول و تریگلیسرید میباشند.
LDL چیست؟
LDL یا کلسترول بد، ذرات کلسترول را در طول بدن شما منتقل میکند. LDL ساخته شده با اتصال به دیواره رگها، آنها را سخت و تنگ میسازد.
VLDL چیست؟
دارای بالاترین میزان تریگلیسرید است. تریگلیسرید نوعی چربی موجود در خون است. VLDL نیز همچون LDL ذرات کلسترولی را بزرگتر ساخته و منجر به تنگ و باریک شدن رگهای خونی میشود. اگر شما تحت درمان کلسترول بالای خون هستید ولی همچنان دارای VLDL بالا هستید، به درمان اضافهتری جهت کاستن آن نیاز خواهید داشت چراکه VLDL حاوی مقادیر زیادی تریگلیسرید است.