این بیماری به علت التهاب عنبيه ایجاد مىگردد (تصویر 2). يووئيت قدامى شايعترين نوع يووئيت بوده و معمولاً به صورت حاد و ناگهانى تظاهر پيدا میکند و حدود ٦ تا ٨ هفته طول مىكشد، البته در بعضى از موارد مىتواند مزمن و عودكننده باشد.
یووئیت میانی:
به التهاب جسم مژگانى، يووئيت ميانى يا پارس پلانايتيس (Pars planitis) گفته مىشود (تصویر 3). هر دوره پارس پلانايتيس چند هفته تا چند ماه طول مىكشد.
يووئيت خلفى:
به التهاب قسمت خلفى چشم (مشيميه) یووئیت خلفی گفته مىشود. يووئيت خلفى معمولاً به آرامى شروع شده و ممکن است چشم را برای سالها درگير نماید.
يووئيت منتشر:
به التهاب در همه بخشهای يووه گفته ميشود. بسياري از انواع يوئيت، مزمن بوده و ممکن است باعث ایجاد عوارض چشمی مختلفی شوند که مهمترین آنها عبارتند از: كاتاراكت، كاهش يا افزايش فشار داخل چشم، گلوكوم، مشكلات شبكيه (تشكيل عروق جديد، جداشدگي شبكيه و تورم ماكولا يا cystoid macular edema و كراتوپاتي باند شكل يا Band keratopathy. هر يك از عوارض ممكن است منجر به كاهش ديد گردد (تصویر 5). اين بيماري ممكن است در هر سني بروز كند.
بیشتر بدانید: میوکاردیت یا التهاب عضله میوکارد قلب
علائم و نشانهها
گاهی يوئيت تنها در يك چشم بروز میكند. يووئيت ممكن است با شروع ناگهانى درد و قرمزي چشم همراه بوده و يا تنها علامت شروع آن كاهش ديد بدون درد باشد. ساير علائم يوؤيت عبارتند از: حساسيت به نور، كاهشديد و مگسپران (ديدن سايهاي متحرك شبيه حرکت مگس در ميدان بينايي).
قرمزى و درد چشم كه ممكن است يك مشكل ساده به نظر برسد، مىتواند علامتى از يك بيمارى مهم مثل يووئيت باشد. در صورت ابتلاء به اين علائم باید به چشم پزشك مراجعه نمود.
علائم یووئیت عبارتند از:
* حساسيت به نور
* تاري ديد
* درد و قرمزي (قرمزي دور قرنيه)
* ريزش اشك از چشم
* اجسام شناور در ميدان بينايي
البته علائم یوئیت بستگي به محل درگيري التهاب در سيستم يووهآ دارد.
علت يووئيت چيست؟
در اكثر موارد علت اصلى يووئيت ناشناخته میباشد و بدن به علتى نامعلوم نسبت به بافت يووه حساس شده و واكنش ازدياد حساسيت رخ دهد. البته گاهى يووئيت با بيماريها و عفونتهاى مختلف همراه میباشد. علل متفاوتي میتوانند باعث یووئیت شوند که مهمترین آنها عبارتند از: عوامل ويروسي، قارچي و باكتريال، مشكلات ايمونولوژيك سيستميك، ضربه و جراحي قبلی چشم.
تشخيص يوؤيت
یووئیت با معاينه دقيق چشمپزشكى قابل تشخيص است. التهاب درون چشم مىتواند تأثير دائمى روى ديد گذاشته و حتى منجر به نابينايى شود. اگر علائم مشكوك به يووئيت داريد حتماً براى تشخيص به چشمپزشك مراجعه كنيد.
اگر مبتلا به يوؤيت هستيد، ممكن است برای تشخیص بيمارىهاى سيستميك همراه و يافتن علت زمينهاى، چشمپزشك در مورد سلامت كلى شما، سؤالاتى بپرسد و آزمايشها و عكسهاى خاصى درخواست نمايد. احتمال دارد جهت مشاوره در تشخيص يا درمان، شما را به متخصص داخلى يا روماتولوژى ارجاع دهد. انجام معاينه دقيق چشم توسط چشمپزشك به هنگام بروز علائم، از اهميت ويژهاي برخوردار است. چشمپزشك با استفاده از وسايل خاص، درون چشم را معاينه ميكند و غالباً بر اساس یافتهها، تشخيص بيماري را قطعی ميکند.
در برخي شرايط ممکن است انجام آزمايشهاي خوني، آزمايشهاي پوستي، عكس از سينه و گاهي حتي نمونهبرداري به طريقه جراحي از چشم، برای رسیدن به تشخيص مفيد باشند. با توجه به اینکه يووئيت ميتواند با وجود بيماري در قسمتهاي ديگر بدن همراه باشد، لذا ارزيابي و درك سلامتي عمومي بيمار حائز اهميت است. اين كار ممكن است نيازمند انجام مشاوره با متخصصان ديگر باشد.
درمان يوئيت
يوؤيت یک بيمارى جدى بوده و مىتواند باعث عوارض دائمى در چشم شود. بنابراين بايد به محض تشخيص، درمان آن شروع شود. معمولاً قطره استروئيد (كورتون) به همراه قطره سيكلوپلژيك مثل تروپيكاميد جهت كاهش درد و التهاب تجويز ميشوند. در موارد شدید بيماري ممكن است از تزریق اطراف چشم داروهای استروئيدی و يا داروهای خوراكى استروئیدی نيز استفاده شود. يوئيت قدامي بدليل گرفتاري قسمتهاي قدامي چشم، معمولاً با استفاده از قطرههای استروئیدی قابل درمان است.
در درمان يوئيت از داروهاي ايمونوساپرسيو (سرکوبگر سیستم ایمنی) كه باعث كنترل التهاب میگردند نیز استفاده میشود. مصرف اين داروها و همچنين استروئيدها ممكن است باعث بروز عوارضي شوند که عبارتند از: گلوكوم، كاتاراكت، افزايش قندخون، افزايش فشارخون، مشكلات كليوي و پوكي استخوان. بنابراين بسيار مهم است كه دستورات دارويي پزشك بدقت اجرا شده و بيمار به شکل منظم معاينه و پيگيري شود تا پيشرفت بيماري و يا عوارض ناشي از داروها تحت كنترل باشد.
در موارد مزمن كه نیاز به مصرف طولانی دارو وجود دارد، دارو به صورت مخازني در داخل چشم كاشته شده و به مدت چند ماه يا چند سال بتدريج در داخل چشم آزاد ميگردد. اين داروهای كاشتنی ممکن است باعث پيشرفت كاتاراكت، افزايش فشار داخل چشم، درد چشم و عوارض جراحي بدنبال كاشت آن شوند.
يوؤيت خود مىتواند منجر به عوارضی مانند افزايش فشار چشم، كاتاراكت، ايجاد عروق نابهجا و تورم شبكيه گردد كه هر كدام از اين عوارض بايد درمان مناسب خود را دريافت نمايند.
بسیاری از انواع یووئیت مزمن هستند
بیماری یوئیت قدامی: به التهاب عنبیه به تنهایی و یا به التهاب عنبیه و جسم مژگانی یوئیت قدامی اطلاق میشود.
یوئیت میانی: به التهاب جسم مژگانی یوئیت میانی گفته میشود.
یوئیت خلفی: به التهاب مشیمیه گفته میشود. یوئیت میانی و یوئیت خلفی معمولاً بدون درد هستند. نشانههای یوئیت خلفی و یوئیت میانی شامل، کاهش دید و مگس پران (دیدن سایهای متحرک شبیه مگس در میدان بینایی) بوده و معمولاً دو طرفهاست. بیشتر بیماران دچار یوئیت میانی، در سنین طفولیت یا جوانی مبتلا میشوند.
یوئیت منتشر: به التهاب در همهٔ قسمتهای یوه یوئیت منتشرگفته میشود. یوئیت قدامی شایعترین نوع یووئیت است. نشانههای یوئیت قدامی ممکن است تنها در یک چشم بروز کند. بیمار ممکن است درد خفیف تا شدید، قرمزی چشم و حساسیت به نور داشته باشد. ممکن است دید بیمار نیز دچار کاهش شده باشد.
بیماری یووئیت منتشر مجموعهای از نشانههای همهٔ انواع را دارد.
علل يوئيت بسيار گوناگون است از جمله
– ويروس (مانند شينگل، مامپس يا هرپس)
– قارچ (مانند هيستوپلاسموزيس)
– پارازيت (مانند توكسوپلاسموزيس)
ممكن است باعث ايجاد يوئيت شوند. در بسياري از موارد علت ابتلا به بیماری یوئیت ناشناخته است. همچنين يووئيت ممكن است در نتيجه آسيب به چشم يا ناشي از بيماري باشد كه در نقاط ديگر بدن رخ داده است (مانند آرتريت). ايجاد التهاب در يك چشم ممكن است در نتيجه آسيب شديد چشم ديگر باشد(يووئيت همدرد Sympalhetic).
چگونگی تشخیص بیماری یوئیت چشم
انجام معاينه دقيق چشم توسط چشم پزشك به هنگام بروز علائم از اهميت ويژهاي برخوردار است. التهاب درون چشمي ممكن است براي هميشه روي بينايي اثر بگذارد يا گاهي به نابينايي منجر شود. چشم پزشك از وسايل ويژهاي استفاده كرده، درون چشم را معاينه ميكند و غالباً بر همان اساس تشخيص بيماري را ميدهد.
در برخي شرايط انجام آزمايشهاي خوني، آزمايشهاي پوستي عكس از سينه و گاهي حتي نمونهبرداري به طريقه جراحي از چشم ممكن است در تشخيص مفيد باشند از آنجايي كه بیماری یوئیت ميتواند با وجود بيماري در قسمت هاي ديگر بدن همراه باشد، لذا ارزيابي و درك سلامتي عمومي بيمار حائز اهميت است. اين كار ممكن است نيازمند انجام مشاوره با متخصصين پزشكي ديگر باشد.
بیماری یوئیت چشم ممکن است در هر سنی بروز کند
بیماری يوؤيت جدى است كه مى تواند عوارض دائمى روى چشم بگذارد، بنابراين بايد بلا فاصله بعد از تشخيص، درمان بیماری یوئیت چشم را شروع شود.
معمولا استروئيد (كورتون) به شكل قطره به همراه قطره سيكلوپلژيك مثل تروپيكاميد جهت كاهش درد و التهاب تجويز ميشود. بسته به نوع و شدت بيماري ممكن است استروئيد به صورت تزريق اطراف چشم ويا قرص خوراكى نيز تجويز گردد. یوئیت قدامي بدليل گرفتاري قسمت هاي قدامي چشم، معمولا با قطره قابل درمان است.
گاهي در درمان یوئیت از داروهاي ديگري كه باعث كنترل التهاب مي شوند و اصطلاحا به آنها ايمونوساپرسيو (سرکوبگر سیستم ایمنی) گفته مي شود، استفاده مي گردد. اين داروها و همچنين استروئيدها ممكن است عوارضي ايجاد كنند كه شامل گلوكوم، كاتاراكت، افزايش قند خون، افزايش فشار خون، مشكلات كليوي و پوكي استخوان مي باشند.
بنابراين بسيار مهم است كه فردی که دارای بیماری یوئیت است دستورات دارويي پزشك را بدقت اجرا کند و بيمار بطور منظم تحت معاينه و پيگيري قرار گيرد، تا پيشرفت بيماري و يا عوارض ناشي از داروهای یوئیت تحت كنترل باشد. گاهي در يوئيت هاي مزمني كه لازم است سالها دارو مصرف كنند، دارو را به صورت مخازني در داخل چشم كاشته، و دارو به مدت چند ماه يا سال بتدريج در داخل چشم آزاد مي گردد.